Disleksi, normal veya üstün zekâ düzeyine sahip ve ruhsal ya da fiziksel bozukluğu bulunmayan bireylerin, okuma, konuşma, düşünme, yazma ve aritmetik becerilerinde zorluk yaşaması durumudur. Zekâ ile doğrudan bağlantılı olmayan disleksi, nörobiyolojik temelli ve genellikle doğuştan gelen bir durumdur. Okul çağındaki çocuklarda sıklıkla rastlanan disleksi, erken müdahale ile başa çıkılabilen bir sorundur.
Disleksi belirtileri, çocukların okul öncesi dönemlerinde her zaman açıkça görülmez. Çocuklar, okul yaşantısına başladıklarında ve okuma sürecine dahil olduklarında disleksi belirtilerini göstermeye başlarlar. Okul öncesi dönemde görsel ve işitsel becerilerde başarılı olan çocuklar, ilkokula geçtiklerinde okuma ve yazma alanlarında zorlanabilirler. Bu çocuklar, akranlarından farklı bir şekilde okuma ve yazma becerilerini gerçekleştirirler.
Okul ortamlarında, sınıf öğretmenlerinin disleksi belirtileri konusunda ebeveynlere yönlendirmede bulunması ve bu durumun tespiti için uzman desteği alınması büyük önem arz eder. Disleksi erken yaşlarda fark edilse de, uygun müdahalelerle çocukların okuma becerilerinde gelişim sağlamak ve bu problemle başa çıkmak mümkündür.
Çocuklarda disleksi belirtilerine dikkat etmek, erken tanı ve doğru müdahaleler için kritik öneme sahiptir. Bu belirtiler arasında okuma ve yazma süreçlerinde zorlanma, harf ve hece çevirme, anlama güçlüğü ve düşük okuma hızı gibi unsurlar bulunmaktadır. Farkındalık ve bilgi sağlayarak, disleksi sorununun üstesinden gelmek ve çocukların akademik ve sosyal yaşamlarında başarılı olmalarına destek olmak mümkündür.
- Okul Öncesi Dönemde Disleksi Belirtileri
- Geç Konuşma: Disleksiye sahip çocuklar, yaşıtlarına göre daha geç konuşmaya başlayabilirler. Bu durum, çocukların dil gelişiminde gözlemlenebilir.
- Telaffuz Zorluğu: Kelimeleri telaffuz etmekte zorlanabilirler. Örneğin, “baş hekimi” yerine “has hekimi” olarak sesli okuyabilirler.
- Yeni Kelimelerin Öğrenilmesinde Zorluk: Disleksi olan çocuklar, yeni kelimeleri öğrenmede ve dağarcıklarına eklemekte yavaş olabilirler. Ayrıca, doğru kelimeyi hatırlamakta zorluk yaşayabilirler.
- Tekerleme ve Ritmik Kelimelerde Güçlük: Yaygın kullanımlara adapte olamayabilirler.
- İnce Motor Becerilerin Gelişiminde Yavaşlık: Bu çocukların ince motor becerilerini geliştirmesi, yaşıtlarına göre daha uzun sürebilir. Örneğin, kalemi tutma, düğmeleri ve fermuarları kullanma, diş fırçalama gibi becerilerin öğrenilmesi yavaş olabilir.
- Kelime Oluşturmada Zorluk: Çocuklar, kelimeleri seslerine ayırmakta ve kelime oluşturmak için sesleri birleştirmekte zorluk yaşarlar.
Anaokulundan 4. Sınıfa Kadar Disleksi Belirtileri
- Tek Kelimelerin Okunmasında Zorluk: Disleksili çocuklar, diğer kelimelerle çevrili olmayan tek kelimeleri okumakta zorluk yaşarlar.
- Harf-Ses İlişkisinde Yavaşlık: Harfler ve sesler arasındaki bağlantıyı öğrenmekte yavaş olabilirler. Bu sebeple etkinliklerde bu tarz içeriklere katılmamayı isterler.
- Kısa Kelimelerin Karıştırılması: Disleksili çocuklar, “su” ve “şu” gibi veya “kız” ve “kaz” gibi kısa kelimeleri karıştırabilirler.
- Okuma ve İmla Hataları: Bu hatalar, harf karışıklıkları, tersten okuma, harf çevirme ve harflerin yerini değiştirme gibi durumlar şeklinde gerçekleşebilir.
5 ila 8. Sınıf Arası Disleksi Belirtileri
- Düşük Okuma Seviyesi: Disleksi olan çocuklar, beklenenden daha düşük bir seviyede okuyabilirler.
- Harf Sıralamasında Karışıklık: En yaygın görülen belirtiler arasındadır. Zihin dünyalarında harflerin net bir şekilde tanımlanmadığı görülmektedir.
- Dilbilgisi Stratejilerinde Yavaşlık: Bu çocuklar, ekler, ön ekler, kök kelimeler ve diğer okuma ve heceleme stratejilerini anlamakta ve öğrenmekte yavaş olabilirler.
- Heceleme Zorluğu: Disleksili çocuklar, hecelemede zorluk yaşarlar. Aynı kelimeyi aynı sayfada bile farklı şekilde heceleyebilirler veya telaffuz edebilirler.
- Sesli Okumaktan Kaçınma: Öğretmen öğrencilere sırayla okumalar yaptırırken disleksi sahibi öğrencilerin bu durumdan rahatsızlık duyduğu gözlemlenmektedir.
- Matematikte Kelimeli Problemlerde Zorluk: Sorulardaki özü yakalayamamasının sebebi tamamen soru kökündeki kelimelerdir.
- Zorlukla Yazma veya Okunaksız El Yazısı: Disleksi olan çocuklar zorlukla yazarlar veya el yazıları okunaksız olabilir. Kalemleri garip, yumruk şeklinde ya da sıkı tutarlar.
- Yazmaktan Kaçınma: Okulda ödev veya etkinlik verildiğinde öğrenci bu durumdan rahatsız olur ve özellikle yazı yazmaktan çekinirler.
- Gerçekleri Hatırlamada Zorluk: Bu çocuklar gerçekleri hatırlamakta yavaş ya da başarısız olabilirler.
Disleksi ve Çocuklar: Başarı İçin Erken Müdahale Önemi
Çocuklar farklı disleksi türleriyle karşılaşabilir ve bu, her bireyin yaşadığı zorlukların farklı olabileceği anlamına gelir. Neyse ki, disleksi üzerine yapılan yoğun araştırmalar sayesinde başarılı tedavi yöntemleri ve özel teknikler geliştirilmiştir. Bu sayede disleksili çocuklar, yaşamlarında sağlıklı ve başarılı bir şekilde ilerlemelerine yardımcı olan müdahalelerle desteklenebilirler.
Erken teşhis ve müdahale, disleksi tedavisinin başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Disleksi teşhisi konulduğunda ebeveynlerin ve eğitimcilerin bu durumu ciddiye alması gerekmektedir. Okulda öğretmenler, yoğun çalışma koşulları veya yetersiz bilgi nedeniyle disleksi belirtilerini fark etmeyebilirler. Bu noktada, ebeveynlerin bilinçli olmaları ve çocuklarının ödevlerini inceleyerek veya sesli okuma becerilerini değerlendirerek disleksi şüphesini fark etmeleri önemlidir.
Disleksi Tedavisinde Uzmanlara Başvurun
Disleksi tespiti gerçekleştirildiğinde, uzmanlar disleksili bireyin yaşadığı problem alanlarını belirleyebilir ve bu doğrultuda kişiye uygun seans ve müdahale planı hazırlayabilir. Tedavi sürecine düzenli olarak devam edildiğinde ve bireyin çabalarıyla desteklendiğinde, disleksili çocuklar önemli ölçüde gelişim gösterebilir ve yaşamlarında başarıya ulaşabilirler.
Eğer bir çocuğun disleksi belirtileri gösterdiğinden şüpheleniyorsanız, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurarak doğru adımları atmanız önemlidir. Uzmanlar, disleksi konusundaki deneyim ve bilgileri ile çocuğunuzun süreci kolaylıkla atlatmasına yardımcı olacaktır. Ebeveynlerin desteği ve doğru tedavi yöntemleriyle, disleksili çocuklar başarılı ve sağlıklı bir yaşama doğru ilerleyebilir.
Detaylı bilgi için https://disleksicozummerkezi.com/2023/03/06/cocuklarda-disleksi-belirtileri/ adresini ziyaret edebilirsiniz.
