İçindekiler →
İngiltere’de, Parkinson hastalığıyla mücadele eden 65 yaşındaki Denise Bacon’ın beyin ameliyatı hem tıbbi dünyada hem de sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. Bacon, ameliyat sırasında uyanıktı ve klarnet çalarak hem doktorlara rehberlik etti hem de tedavinin işe yaradığını anında gösterdi. King’s College London’dan Prof. Dr. Keyoumars Ashkan liderliğindeki ekip, bu sıra dışı operasyonla Parkinson semptomlarını büyük ölçüde hafifletti.
Denise Bacon, 2014 yılında Parkinson hastalığı teşhisi aldı. Emekli bir konuşma terapisti olan Bacon, tanı aldığı günden bu yana titreme, hareket yavaşlığı ve kas sertliği gibi nörolojik belirtilerle baş etmeye çalışıyordu. Ancak hastalık sadece fiziksel değil, psikolojik olarak da etkisini gösterdi. Özellikle yaşlı bireylerde yaygın olan bu tür kronik hastalıklar, pandemi döneminde daha da zorlayıcı hale geldi. Frankenstein’ Varyantı Geri Döndü: Kovid-19’un Yeni Yüzü Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey başlıklı yazıda da görüldüğü gibi, sağlık krizleri bu gibi hassas gruplar üzerinde ciddi etkiler yaratabiliyor. En çok sevdiği hobilerinden biri olan klarnet çalmayı, zamanla el hareketlerindeki kısıtlılık nedeniyle bırakmak zorunda kaldı. Yüzme, dans ve yürüyüş gibi diğer aktiviteler de giderek imkânsız hale gelmişti.
“Her geçen gün daha az hareket edebiliyor, daha çok yardıma ihtiyaç duyuyordum. Klarnetim tozlanmaya başlamıştı,” diyor Bacon, yaşadığı süreci anlatırken.
Bacon’a önerilen tedavi yöntemi, Parkinson hastalarının motor becerilerini geliştirmek amacıyla uygulanan “Derin Beyin Uyarımı” (DBS) oldu. Bu cerrahi yöntemde, beynin hareketleri kontrol eden bölgelerine elektrotlar yerleştirilerek düşük voltajlı elektriksel uyarılar gönderiliyor. DBS, Parkinson’un ilerlemesini durdurmasa da, titreme ve kas sertliği gibi belirtileri büyük ölçüde azaltabiliyor.
Ameliyat lokal anestezi altında yapıldı. Bu, hastanın uyanık olması gerektiği anlamına geliyordu. Amaç, elektrotların beynin doğru bölgelerine yerleştirildiğinden emin olmaktı. Hastanın hareketlerine ve tepkilerine göre anlık ayarlamalar yapılabiliyordu.
King’s College London’dan beyin cerrahisi profesörü Keyoumars Ashkan ve ekibi, dört saat süren ameliyatı büyük bir titizlikle gerçekleştirdi. Bacon’ın kafatasına küçük delikler açılarak, elektrotlar dikkatlice beynin hedef bölgelerine yerleştirildi. Elektrotlar, göğüs altına yerleştirilen, kalp pili benzeri bir cihazla bağlantılı şekilde çalışıyor.
Bacon, ameliyat sırasında klarnetini eline aldı. Uyarı verildiği anda, sağ elinin daha rahat hareket ettiğini fark etti ve yıllardır ilk kez enstrümanını özgürce çalabildi. Bu an, ameliyatın başarısını ve cihazın etkisini net biçimde ortaya koydu.
Prof. Ashkan o anı şöyle aktarıyor:
“Beyne uyarı verildiği anda sonuçlar anında görüldü. Bacon’ın elim daha rahat diyen sesi ameliyathaneyi doldurdu.”
Denise Bacon ise yaşadığı duyguyu şu sözlerle ifade etti:
“Sağ elimin ne kadar rahatladığını hemen fark ettim. Parmaklarım sanki yeniden bana ait olmuş gibiydi. Klarnet çalmak hiç bu kadar kolay olmamıştı.”
Bacon’ın beynine yerleştirilen cihaz, sürekli olarak elektrik akımı sağlıyor ve uyarıyı hastanın ihtiyaçlarına göre otomatik ayarlayabiliyor. Yani, manuel müdahale olmadan, vücudun ihtiyacına göre en uygun sinyaller gönderiliyor. Hastaneden yapılan açıklamaya göre, cihazın pili yaklaşık 20 yıl boyunca dayanabiliyor.
Bu teknoloji, sadece Parkinson hastaları için değil, distoni, epilepsi gibi diğer nörolojik hastalıkların tedavisinde de kullanılabilecek potansiyele sahip. Özellikle uyanık şekilde gerçekleştirilen beyin ameliyatı yöntemleri, hastaya özel çözümler sunarak başarılı sonuçlar veriyor. Bu tür beyin ameliyatları, bireysel uyarlamalar ve maksimum verim için yeni bir standart haline gelmesi beklenen gelişmeler arasında yer alıyor.

Ameliyatın üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen Denise Bacon, yaşam kalitesinde ciddi bir fark hissettiğini söyledi.
“Yürüyüşümde şimdiden büyük bir iyileşme hissediyorum. Yeniden yüzmeye ve dans etmeye dönmek için sabırsızlanıyorum.”
Klarnet çalmaya geri dönmekse, onun için yalnızca bir hobi değil, bir özgürlük ifadesi. Elleri artık titremediği için sadece müzikle değil, genel anlamda hayatla daha sağlam bir bağ kurabileceğini hissediyor. Bacon için bu ameliyat, yeniden doğmak gibi.
Denise Bacon’ın ameliyatı, tıp ve müzik dünyasında dikkat çeken bir vaka olarak kayıtlara geçti. Beyin ameliyatlarının bu tür canlı tepkilerle şekillendirilmesi, cerrahi başarı oranlarını artırmanın yanında, hastaya da psikolojik bir motivasyon sağlıyor. Gözle görülür faydanın anlık olarak deneyimlenmesi, hem hasta hem de hekim için büyük moral kaynağı.
Ayrıca bu tür operasyonlar, beynin nasıl çalıştığına dair yeni sorular ve cevaplar doğuruyor. Hangi bölge hangi hareketten sorumlu, ne zaman uyarılmalı, hangi şiddette uyarı verilmeli gibi detaylar, artık daha hassas ölçümlerle mümkün hale geliyor.
Bu operasyon yalnızca Denise Bacon için değil, Parkinson hastalığıyla yaşayan milyonlarca insan için de umut oldu. Klarnet çalan bir kadının, ameliyat masasında yeniden özgürlüğünü hissetmesi, bilimin ve insan ruhunun gücünü bir araya getiriyor.
King’s College London ve Prof. Ashkan’ın ekibi tarafından gerçekleştirilen bu ameliyat, Parkinson hastalarına yönelik tedavi protokollerinin gelecekte daha kişiselleştirilmiş ve etkili olabileceğini gösteriyor.
Bacon’ın müziğe döndüğü an, sadece bir kadının hikâyesi değil; Beyin Ameliyatının geleceği için de bir dönüm noktası olabilir.