Tıp dünyasında kanser teşhisinde devrim niteliğinde bir gelişme yaşanıyor. ABD merkezli biyoteknoloji firması GRAIL Inc. tarafından geliştirilen Galleri adlı kan testi, kanser belirtileri ortaya çıkmadan önce hastalığı tespit etme potansiyeliyle büyük bir umut yarattı. Üstelik yanlış pozitif oranının oldukça düşük olması, testin güvenilirliğini daha da artırıyor.
İçindekiler →
Galleri testi, kan örneğinden alınan DNA parçalarını analiz ederek 50’den fazla farklı kanser türüne ait biyolojik sinyalleri tespit edebiliyor. Bu, klasik tarama yöntemlerinin çok ötesinde bir yaklaşım anlamına geliyor. Çünkü mevcut testlerin büyük kısmı yalnızca belirli kanser türleri için kullanılabiliyor.
ABD ve Kanada’da yapılan geniş kapsamlı çalışmaya, 50 yaş ve üzeri 23 bin 161 semptomsuz gönüllü katıldı. Katılımcılara standart taramaların yanı sıra Galleri testi de uygulandı ve sonuçlar beklenenden çok daha etkileyici çıktı.
Araştırma sonucunda test uygulanan kişilerden 216’sında kanser sinyali tespit edildi. Bunların 133’ü doğrulandı, yani testin pozitif çıkması durumunda kişinin gerçekten kanser olma olasılığı %61,6 olarak belirlendi. Daha da önemlisi, tespit edilen vakaların %53,5’i Evre 1 veya 2 aşamasındaydı — bu da kanserin tedaviye en açık dönemi demek.
Testin yanlış pozitif oranı ise yalnızca %0,4 seviyesinde. Bu oran, tıbbi testlerde neredeyse mükemmele yakın kabul ediliyor.

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi’nden Dr. Nima Nabavizadeh, testin potansiyelini şöyle açıklıyor:
“Bu test, kanseri semptomlar ortaya çıkmadan tespit etme olasılığıyla binlerce hayat kurtarabilir. Erken teşhis, tedavi başarısının en yüksek olduğu noktadır.”
Dr. Nabavizadeh ayrıca Galleri testinin kanserin hangi organdan kaynaklandığını %92 doğruluk oranıyla belirleyebildiğini söylüyor. Bu da doktorların tedavi planını çok daha hızlı ve doğru şekilde yapabilmesini sağlıyor.
Testi geliştiren GRAIL Inc., Galleri’nin kanser taramalarında devrim yaratacağını savunuyor. Firmanın Başkanı Dr. Josh Ofman, testin özellikle standart taraması olmayan kanser türlerinde hayat kurtarıcı bir rol üstlenebileceğini vurguladı:
“Galleri, kanser sinyalinin vücudun hangi bölgesinden geldiğini belirleyerek hekimlere yol gösteriyor. Bu teknoloji, toplumsal düzeyde kanser taramasını tamamen dönüştürme potansiyeline sahip.”
Araştırmalara göre testin tespit ettiği kanserlerin %75’i şu anda standart tarama yöntemleriyle belirlenemeyen türlerden oluşuyor. Benzer şekilde, son dönemde yapılan araştırmalar da bazı ilaçların kalp ve metabolik hastalık riskini azaltabileceğini ortaya koyuyor. Obezite İlacı Semaglutide’nin %20 Kalp Sağlığı Faydası Bulundu haberi de bu alandaki tıbbi ilerlemelerin bir başka örneği olarak öne çıkıyor. Bu gelişmeler, erken teşhis ve koruyucu tıbbın geleceğini yeniden şekillendiriyor.
Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nden Dr. Nicole Saphier, testin umut verici olduğunu ancak temkinli yaklaşılması gerektiğini belirtiyor:
“Galleri, mevcut taramalara güçlü bir ek katman sunuyor ama yerini almamalı. Standart yöntemlerle birlikte kullanıldığında erken teşhisin gücünü katlayabilir.”
Dr. Saphier ayrıca erken teşhisin sadece yaşam süresini değil, yaşam kalitesini de uzattığını belirtiyor:
“Kanseri erken evrede yakalamak, sadece yaşamı uzatmaz; aynı zamanda daha sağlıklı ve üretken bir yaşam sağlar.”
Son yıllarda özellikle 30-45 yaş arası bireylerde bazı kanser türlerinde artış gözlemleniyor. Bu durum, tarama yaşlarının yeniden değerlendirilmesi gerektiği tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Dr. Saphier bu konuda şu soruyu gündeme getiriyor:
“Genç yaşlarda kanser oranları artarken, tarama yaş aralıklarını genişletmeli miyiz? Galleri gibi testler bu değişimde rol oynayabilir mi?”
Uzmanlar, testin genç yaş gruplarında nasıl sonuç vereceğini anlamak için uzun vadeli araştırmaların sürdüğünü belirtiyor.
Galleri testi şu an için araştırma aşamasında olsa da, sonuçlar son derece umut verici. Bilim insanları, ilerleyen dönemde 35 binden fazla katılımcıyla daha geniş kapsamlı bir analiz yapmayı planlıyor.
Dr. Nabavizadeh, “Bu test, tıpta yeni bir dönemin kapısını aralayabilir. Kanserle mücadelede artık yalnızca tedavi değil, erken teşhis de devrimsel bir araç haline geliyor” diyor. Galleri testi, yalnızca tıp dünyası için değil, toplum sağlığı açısından da umut verici bir gelişme olarak görülüyor. Uzmanlara göre bu tür erken teşhis teknolojileri, gelecekte kişisel sağlık kontrollerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelebilir. Her bireyin kan örneğinden alınan verilerle hastalık risklerinin daha erken belirlenmesi, tedavilerin kişiye özel hale gelmesini sağlayacak. Bununla birlikte, testin geniş kitlelere ulaşabilmesi için maliyetin düşürülmesi ve erişim kolaylığının sağlanması da büyük önem taşıyor. Eğer bu adımlar başarıyla atılırsa, Galleri testi kanserle mücadelede küresel bir dönüm noktası olabilir.