Diyabet Hastaları Dikkat: Çıplak Ayakla Yürümek ve Dar Ayakkabılar Hayati Risk Taşıyor

Diyabet Hastaları Dikkat diyabet yalnızca kan şekeriyle ilgili bir hastalık değildir; vücudun en uç noktalarına kadar uzanan etkileriyle yaşam kalitesini doğrudan etkileyebilir. Uzmanlara göre, diyabetli bireylerin yaptığı en tehlikeli hatalardan biri çıplak ayakla yürümek ya da dar ayakkabılar giymektir. Bu masum görünen alışkanlıklar, uzun vadede enfeksiyon, ülser ve hatta ampütasyon (uzuv kaybı) gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.

Dünya genelinde milyonlarca insan diyabetle mücadele ediyor. Yalnızca ABD’de 38 milyondan fazla kişi diyabet hastası ve bu hastaların önemli bir kısmı, kan şekeri kontrolü sağlansa bile ayak sağlığında ciddi komplikasyonlar yaşıyor. Uzmanlar, her üç dakikada bir kişinin diyabet kaynaklı olarak bir uzvunu kaybettiğini belirtiyor. Bu, yılda yaklaşık 160 bin vakaya denk geliyor oldukça endişe verici bir tablo.

Diyabet ve Ayak Sağlığı Arasındaki Kırılgan Bağ

Diyabet, uzun süre kontrolsüz seyrettiğinde sinirlerde hasara yol açar. Bu duruma diyabetik nöropati denir ve en çok ayaklarda hissedilir. Kişi zamanla ayaklarındaki dokunma hissini kaybeder, bu da küçük yaralanmaları fark etmemesine neden olur. Küçük bir kesik, çizik veya yanık tedavi edilmezse kolayca enfekte olabilir. Sinir sistemini etkileyen hastalıklar yalnızca diyabetle sınırlı değildir; benzer şekilde Migren ve Baş Ağrıları: Sessiz ama Büyüyen Küresel Sağlık Krizi de milyonlarca kişiyi etkileyen nörolojik bir sorundur.

Birleşik Krallık’ta görev yapan podiatrist Jonathan Brocklehurst, yüzlerce diyabet hastasıyla çalıştığını ve en sık karşılaştığı sorunun “his kaybını ciddiye almamak” olduğunu belirtiyor. Brocklehurst, “Ayakta karıncalanma ya da hissizlik fark eden biri bunu görmezden gelmemeli. Bu, vücudun alarm verdiği bir durumdur,” diyor.

Ampütasyona Giden Yol: Küçük İhmallerden Büyük Sonuçlar

Ayaklardaki his kaybı ve zayıflayan dolaşım sistemi, vücudun kendini onarma yeteneğini azaltır. Sonuç olarak, yaralar geç iyileşir, enfeksiyon riski artar. Bu döngü, zamanla ampütasyonla sonuçlanabilir.
2017’de New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir araştırmaya göre, diyabetli bireylerde gelişen ciddi ayak enfeksiyonlarının %20’si uzuv kaybına yol açabiliyor.

Brocklehurst, bazı hastalarının ayaklarındaki küçük yaraları fark etmeden haftalarca dolaştığını belirtiyor:
“Bir hastam golf ayakkabısı yüzünden ayağının dış kısmında yara geliştirmişti. His kaybı nedeniyle fark etmedi ve enfeksiyon ilerledi. Geniş tabanlı ayakkabıya geçip ayak bakımını düzenli yapmaya başladıktan sonra yeniden golf oynamaya dönebildi.”

Ayakkabı Seçimi Hayat Kurtarabilir

Diyabet hastalarının en çok dikkat etmesi gereken konulardan biri de doğru ayakkabı seçimi. Ayak sağlığı uzmanlarına göre, ayakkabılar ne çok dar ne de çok geniş olmalı; ayağı sıkıştırmadan desteklemelidir. Dar ayakkabılar, sürtünme sonucu ciltte tahriş ve yara oluşturur. Özellikle dar burunlu ya da yüksek topuklu modeller, diyabetli bireyler için ciddi risk taşır.

Ayrıca, diyabetli bireylerin ayaklarını her gün kontrol etmeleri önerilir. Küçük aynalar bu konuda yardımcı olabilir. Ayak tabanı, parmak araları ve topuk bölgesi mutlaka incelenmelidir.

Çıplak Ayakla Yürümek Neden Tehlikeli?

Evde veya dışarıda çıplak ayakla yürümek, diyabet hastaları için büyük bir risktir. Çünkü çıplak ayakla yüründüğünde fark edilmeyen küçük yaralanmalar, mikrop kaparak hızla iltihaplanabilir.
Brocklehurst bu konuda şöyle uyarıyor:
“Birçok hasta, çıplak ayakla yürümeyi masum bir alışkanlık sanıyor. Oysa bu, özellikle yaz aylarında en sık karşılaştığımız enfeksiyon nedenlerinden biri.”

Ayak derisinin delinmesi, mantar enfeksiyonları veya böcek ısırıkları da risk faktörleri arasında. Diyabetli bireyler, bahçe gibi açık alanlarda bile koruyucu terlik veya uygun tabanlı ayakkabılar kullanmalı.

Diyabetik Ayak Bakımında Altın Kurallar

• Her gün ayaklarınızı ılık suyla yıkayın ve iyice kurulayın.
• Tırnakları düz şekilde kesin, köşelerini derin almayın.
• Ayak kremiyle nemlendirin, ancak parmak aralarına sürmeyin.
• Ayaklarınızı her gün gözlemleyin — kızarıklık, yara veya kabarcık varsa doktora danışın.
• Düzenli olarak podiatrist kontrolüne gidin.

Küçük Önlemler, Büyük Farklar

Diyabetli bireyler için ayak sağlığı, hayati öneme sahiptir. Dar ayakkabılardan uzak durmak, çıplak ayakla yürümemek ve günlük bakım rutinine özen göstermek; sadece konforu değil, hayat kalitesini de korur. Unutulmamalı ki, diyabette önlem almak tedavi etmekten her zaman daha kolaydır.